مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در سرمایه‌گذاری بدون ریسک

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک یکی از پرچالش‌ترین مقایسه‌ها در بین سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز است. این دسته از سرمایه‌گذاران به دنبال موقعیت سرمایه‌گذاری با پایین‌ترین حد ریسک هستند و در اولویت بعدی به بیشترین بازدهی ممکن فکر می‌کنند.

در کشور ما طی سالیان طولانی سرمایه‌گذاران بانک را به عنوان اولین گزینه برای سرمایه‌‌گذاری انتخاب کرده‌اند. این اواخر اما با پایین آمدن جذابیت بانک و رونق بازار بورس، استقبال از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به صورت چشمگیری افزایش یافته است.

در میان صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های درآمد ثابت (fix income) به دلیل پاسخگویی کامل به نیاز سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز رقیب جدی بانک‌ها برای جذب سرمایه‌های مردم است.

در این مطلب از بلاگ بامبو قصد دارم درباره مقایسه صندوق درآمد ثابت (fix income) و بانک با شما صحبت کنم.

تاریخچه سرمایه‌گذاری صندوق درآمد ثابت و بانک

برای مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک بهتر است از تاریخچه و گذشته این دو مدل سرمایه‌گذاری صحبت کنیم. در همین ابتدا لازم می‌دانم این نکته را یادآور شوم که بانک در کشور ما گزینه سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود و در اکثر کشورهای دنیا بانک تنها گزینه‌ای برای نگهداری و پس‌انداز پول و سرمایه است.

کشور ما کشوری است که اقتصادی بانک محور دارد و بانک اصلی‌ترین محل سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری نقدینگی مردم است. بانک‌ها غالبا در قالب سپرده‌های میان‌مدت یا بلندمدت و به صورت معدود کوتاه‌مدت (روزشمار) سرمایه‌های مردم را جذب می‌کنند.

سود پرداختی که بانک می‌تواند به سپرده‌های مردم بپردازد تحت عنوان نرخ بهره سالانه توسط دولت تعیین می‌شود. اما به طور کلی در سال‌های اخیر بسته به کوتاه، میان یا بلندمدت بودن سپرده و خصوصی یا دولتی بودن بانک بین ۱۰ الی ۲۰ درصد بازدهی سالیانه بوده است.

در سال‌های اخیر و به دلایل گوناگونی مثل تورم بالا و عدم جذابیت سودهای بانکی، عدم شفافیت، بی‌اعتباری و عدم انجام تعهدات برخی بانک‌ها و مؤسسات خصوصی و … سرمایه‌گذاران به فکر جایگزین بهتری افتاده‌اند.

بازار بورس یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است و مردم به واسطه‌ی خدمات متنوعی که این بازار ارائه می‌کند جذب این بازار شده‌اند و این علاقه حتی در سرمایه‌گذاران ریسک گریز نیز دیده می‌شود.

با رونق گرفتن بازار بورس خدمات و ابزارهای آن نیز گسترده‌تر و به‌روزتر شده است، به طوری که برخلاف ذهنیت سنتی، در بورس نیز برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هم امکان سرمایه‌گذاری مطمئن وجود دارد. این امکان به وسیله‌ صندوق‌ درآمد ثابت به عنوان نهادی مالی که امکان سرمایه‌گذاری کم‌خطر و غیرمستقیم در بورس را ایجاد کرده به واقعیت تبدیل شده است.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در سوددهی

مهم‌ترین ویژگی مدل‌های سرمایه‌گذارای برای سرمایه‌گذاران در نهایت میزان سوددهی و بازدهی است. در ادامه مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک به بررسی این موضوع می‌پردازم.

هر وقت از بازدهی یا سوددهی صحبت می‌شود، دو مسئله مهم میزان سود و نحوه سوددهی مطرح می‌شود. برای شفاف شدن موضوع اجازه بدهید این دو مورد را برای شما تعریف کنم.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در سوددهی

میزان سود

میزان سودی که صندوق درآمد ثابت و بانک به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند نزدیک به‌هم است؛ اما در بیشتر مواقع میزان سود صندوق درآمد ثابت بیش‌تر از بانک است.

برای نمونه در یکسال اخیر بازدهی سالیانه صندوق‌‌های درآمد ثابت بین ۱۸ الی ۲۶ درصد متغیر بوده است و این در حالی است که بازدهی بانک‌ها مقداری مشخص و معین بین ۱۰ الی ۱۷ درصد بوده است ( سود برخی بانک‌های خصوصی تا ۲۲ درصد هم بوده است).

نکته‌ مهمی که باید در نظر داشته باشید این است که سودهای بین ۱۷ الی ۲۲ درصد برای سپرده‌های بلندمدت و یکساله بانک‌ها بوده. در واقع اگر قبل از سررسید به هردلیلی قصد برداشتمبلغی را داشته باشید، هیچ سودی به آن تعلق نمی‌گیرد.

این در حالی است که سود صندوق‌های درآمد ثابت روزشمار بوده و بدون نگرانی می‌توانید از آن برداشت کنید. به طور کلی نرخ سود سپرده بانکی سالانه با تصویب نرخ بهره توسط دولت تعیین می‌شود و با توجه به تمایل دولت‌ها به خروج پول از سپرده‌های بانکی و به کارگرفتن آن در کسب‌وکارها، هرسال امکان کاهش آن وجود دارد؛ اما بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت در واقع به بازدهی اوراق درآمد ثابت که بخش عمده ترکیب دارایی آن‌ها را تشکیل می‌دهد بستگی دارد و با توجه به تورم روزافزون کشور و نیاز دولت به تأمین منابع مالی، احتمال افزایش آن دور از ذهن نیست.

از دلایل دیگر بالاتر بودن بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت نسبت به بانک‌ها این است که این صندوق‌ها اجازه دارند تا ۱۰ درصد ترکیب دارایی خود را از سهام بازار تشکیل دهند و همچنین اوراق درآمد ثابت با بازدهی و سررسیدهای مختلف را معامله کنند که مدیران صندوق با بهره‌گیری حرفه‌ای از این امکان سود بیشتری خلق می‌کنند.

با توجه به توضیحات بالا تصور می‌کنم در مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در بخش سود وبازدهی ابهامی برای شما باقی نمانده است.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در نحوه سوددهی

سوددهی صندوق و بانک به صورت پرداخت سود نقدی در بازه‌های زمانی مختلف است.

با توجه به اینکه سود صندوق‌های درآمد ثابت روزشمار و متغیر است و در بازه‌های زمانی پرداخت سود محدودیتی ندارند، اکثراً ماهیانه و گاها هر ۳ ماه یک‌بار سود نقدی را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند.

اگرچه واحدهای برخی از صندوق‌های درآمد ثابت خصوصاً صندوق‌های درآمد ثابت قابل معامله به مقداری هرچند کم جدا از تقسیم سود نقدی افزایش قیمت نیز خواهد داشت و یا ممکن است خیلی معدود صندوق‌ درآمد ثابتی باشد که در اثر عدم تقسیم سود نقدی دوره‌ای تمام بازدهی صندوق در تغییرات قیمت هر واحد صندوق نشان داده شود.

بانک‌ها نیز، سود سپرده‌ها در بازه‌های زمانی ماهانه به‌صورت مشخص و توافق شده پرداخت می‌کنند.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در نحوه سرمایه‌گذاری

سازوکار سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت و بانک ساده است.

برای سرمایه‌گذاری در بانک باید با همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی و کپی آن‌ها به یکی از شعب بانک دلخواه خود مراجعه کنید.

برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت راه‌حل‌های متفاوت و ساده‌ای وجود دارد که در ادامه شرح داده‌ام.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت

صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال

برای سرمایه‌گذاری در این روش باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنید ( راهنمای ثبت‌نام و دریافت کد سجام) و سپس با همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی و مبلغ مدنظر برای سرمایه‌گذاری به صورت نقد و کارت اعتباری و یا فیش واریزی به حساب بانکی صندوق، به یکی از شعب شرکت سرمایه‌گذاری یا کارگزاری که مدیر صندوق است مراجعه کنید.

در مرحله بعد برای اضافه کردن مبلغ سرمایه‌گذاری نیاز به مراجعه حضوری نیست و از طریق پنل اختصاصی سرمایه‌گذاری به صورت اینترنتی امکان‌پذیر است.

صندوق درآمد ثابت قابل معامله (ETF)

برای سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌های درآمد ثابت فقط کافی است کد بورسی داشته باشید و مانند سهام شرکت‌های بورس و فرابورس واحد‌های این صندوق‌ها را خرید و فروش کنید.

نکته مهم دیگر در سرمایه‌گذاری، محدودیت‌های آن است. سپرده بانکی بسته به اینکه سپرده میان‌مدت یا بلندمدت باشد در برداشت وجه از سپرده، شما را با محدودیت مواجه می‌کند.

اگر یک سپرده میان‌مدت مثلاً ماهیانه داشته باشید و مبلغی را قبل از سررسید ماهیانه برداشت کنید، هیچ سودی به سپرده شما تعلق نمی‌گیرد حتی اگر تنها یک روز قبل از سررسید ماهیانه برداشت صورت گرفته باشد. اما صندوق‌های درآمد ثابت به واسطه روز شمار بودن و روند نسبتاً ثابت و از پیش مشخصی که دارند این محدودیت و هیچ محدودیت دیگری در برداشت وجه ندارند.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در شفافیت و گزارش‌دهی

به واسطه عدم شفافیت نظام بانکی و نبود فرآیند گزارش‌دهی به سرمایه‌گذاران، به طور قطعی نمی‌‌توان در مورد این‌که سپرده‌های بانکی که در واقع همان سرمایه‌ سرمایه‌گذاران است، در کجا سرمایه‌گذاری می‌شود نظر داد.

علاوه براین هرکدام از بانک‌ها ممکن است استراتژی متفاوتی داشته باشند اما به طور کلی بخشی از این سپرده‌ها در قالب تسهیلات و وام‌ به متقاضیان حقیقی و حقوقی پرداخت می‌شود و مابقی به گفته خود بانک‌ها به پروژه‌های عمرانی و تولیدی مانند پروژه‌های پتروشیمی و پالایشگاهی، سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی، اوراق درآمد ثابت و… اختصاص داده می‌شود.

در مجموع اما از وزن هرکدام در سبد دارایی و سوددهی سپرده‌های سرمایه‌گذاری شده اطلاعات‌ دقیقی در دست نیست.

صندوق درآمد ثابت برخلاف بانک‌، ملزم به گزارش‌دهی مداوم به سرمایه‌گذاران خود است.

به طوری که پس از خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت دسترسی پنل اختصاصی سرمایه‌گذار در اختیار شما قرار می‌گیرد تا از آن طریق اطلاعاتی نظیر سود و زیان محقق شده، ترکیب دارایی‌ها و پورتفوی صندوق با جزییات کامل و تغییرات آن را دریافت کنید.

به علاوه اینکه هر صندوق سرمایه‌گذاری سایتی دارد که از آن طریق می‌توانید قیمت آماری، صدور و ابطال هر صندوق، ارزش دارایی صندوق، بازدهی‌های روزانه، ماهانه و دوره‌ای صندوق از ابتدای تأسیس تا به امروز را مشاهده و بررسی کنید.

برای دریافت اطلاعاتی نظیر سود و زیان محقق شده صندوق درآمد ثابت قابل معامله (ETF) نیز، مانند سهام شرکت‌ها در سامانه معاملاتی کارگزاری هم قابل مشاهده است.

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در ضمانت

مدت‌هاست ذهنیتی نه‌چندان درست در مقایسه بانک و صندوق وجود دارد. براساس این باور رایج اشتباه، سرمایه در بانک‌ها تضمین شده است و از بورس به عنوان محلی خطرناک برای سرمایه‌گذاری یاد می‌شود.

در نظر داشته باشید که سرمایه‌گذاری در صندوق‌ درآمد ثابت یا بانک هر دو دارای ریسکی تقریباً یکسان و اندک است. به طور کلی نیازی به نگرانی در خصوصاین نوع سرمایه‌گذاری نیست؛ اما واقعیت این است که صندوق‌های درآمد ثابت به دلایلی که در ادامه اشاره می‌کنم مناسب‌تر و مطمئن‌تر نیز هستند.

مزیت‌های صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک

مدیریت حرفه‌ای

صندوق درآمد ثابت به‌ عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، توسط افرادی متخصص و خبره مدیریت می‌شود که به صورت حرفه‌ای ریسک آن را مدیریت می‌کنند و به دنبال کسب حداکثر سود ممکن هستند.

نظارت سازمان بورس

صندوق‌های درآمد ثابت مانند سایر صندوق‌های بورسی تحت نظارت شدید سازمان بورس هستند. این نظارت در حدی است که کمتر از ۵ درصد دارایی خود را می‌توانند به صورت وجه نقد نگهداری کنند.

ترکیب دارایی مشخص و مطمئن

صندوق‌ درآمد ثابت بخش زیادی از دارایی خود را به اوراق درآمد ثابت که عمدتاً از توسط ارگان‌های دولتی منتشر می‌شوند اختصاص می‌دهد بنابراین بزرگ‌ترین ریسکی که صندوق‌ دارد ریسک ورشکستگی دولت و عدم نقد کردن اوراق خود در سررسید مشخص است که در این صورت عملاً بانک‌ها هم ورشکسته خواهند شد.

ضمانت صندوق

وجود رکن ضامن در صندوق‌های درآمد ثابت مبتنی بر ابطال و رکن بازارگردان در صندوق درآمد ثابت قابل معامله، نگرانی سرمایه‌گذار از بابت نقد کردن واحدهای صندوق برطرف می‌کند.

شفافیت

شفافیت و گزارش‌دهی مداوم صندوق به سرمایه‌گذاران علاوه بر سازمان بورس و ارکان نظارتی مهم‌ترین عامل بازدارنده هرگونه تخلفی است.

“خوب است بدانید که در سپرده‌های بانکی اکثر بانک‌ها در حقیقت فقط سپرده‌های کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان ضمانت نقدشوندگی دارند”.

ویدئو مقایسه صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک

مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک ، در نهایت کدام یک بهتر است؟

برای انتخاب بهترین گزینه سرمایه‌گذاری همیشه ویژگی‌های شخصیتی شما (سرمایه‌گذار) و هدف و انگیزه شما از سرمایه‌گذاری اهمیت دارد. اگر در دسته افرادی هستید که حاضر به پذیرش ریسک نیستید، صندوق‌های درآمد ثابت گزینه خوبی برای شما به حساب می‌آیند.

بانک سود ثابت و از پیش تعیین شده‌ای را که ناشی از نرخ بهره مصوب دولت است در بازه‌های زمانی میان‌مدت یا بلندمدت با اعمال محدودیت‌هایی در برداشت وجه از سپرده‌ها، به شما به صورت نقدی پرداخت می‌کند که چندان سازوکار شفافی هم ندارد.

صندوق‌‌های درآمد ثابت که توسط شرکت‌های مدیریت دارایی و کارگزاری‌ها مدیریت می‌شوند سود متغیری که نزدیک و معمولاً مقداری بیشتر از بانک است را که به صورت روزشمار محاسبه شده و در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت‌تر از بانک تقسیم می‌کند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت به واسطه فرآیندهای به دور از محدودیت، شفاف و ساختارمندتری که دارد ضمن نظارت مداوم سازمان بورس و ارکان نظارتی، امکان یک سرمایه‌گذاری بی‌دغدغه، امن و پرسود را برای شما فراهم کرده است.

جدای از مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک و نحوه سوددهی و شروع سرمایه‌گذاری، به کمک بامبو به عنوان مربی مالی، می‌توانید ساده‌تر از آنچه در این مطلب به آن اشاره شد در صندوق‌های درآمد ثابت شروع به سرمایه‌گذاری کنید.

برای اینکار کافی است اپلیکیشن بامبو را نصب کنید و با انتخاب یا ساخت یک هدف، سرمایه‌گذاری خود را آغاز کنید.

نحوه استفاده از اپلیکیشن بامبو

8 دیدگاه ها

سیدهاشم اجاقی

ژوئن 23, 2020 در 11:36 ب.ظ

سلام من به تازگی در سجام ثبت نام کردم ولی نحوه معامله و سرمایه گذاری در بورس را نمی دانم بایستی چگونه راهنمای معامله و گردش سرمایه در بورس باشیم
- مدیرسایت
  : @سیدهاشم اجاقی
  
  ژوئن 24, 2020 در 10:36 ق.ظ
  
  سلام و وقت بخیر
  ممنون از اعتماد شما به بامبو
  ما در بامبو روش های مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس رو آموزش نمی دهیم بلکه سرمایه‌گذاری به روش غیر مستقیم و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را پیشنهاد میکنیم
طاهره بهره مند

جولای 5, 2020 در 8:14 ب.ظ

سلام
من بامبو را نصب کردم و میخوام با ۱میلیون سرمایه گذاری شروع کنم ولی موقع پرداخت پیام میده کد بورسی و حساب کاربری را فعال کن در حالی که فعال هست لطفا راهنمایی کنید چکار کنم
- مدیرسایت
  : @طاهره بهره مند
  
  جولای 6, 2020 در 11:22 ق.ظ
  
  سلام و وقت بخیر
  در صورت امکان کدملی خودتون رو برای بررسی بیشتر ارسال بفرمایید
رضا دوست جلالی

جولای 8, 2020 در 11:18 ق.ظ

مطالب و موضوعات شما عالیست
- مدیرسایت
  : @رضا دوست جلالی
  
  جولای 8, 2020 در 1:49 ب.ظ
  
  سلام و وقت بخیر
  ممنون از توجه شما و انرژی که به ما منتقل می کنید
sha

آگوست 22, 2020 در 1:42 ب.ظ

خوب صندوق ها مبلغی رو برای صدور و ابطال می گیرند. به نظر من باید توضیحاتی هم در مورد این ها میگذاشتید.
من تازه در مورد این صندوق ها مطالعه می کنم و متوجه شدم که مبلغی به میزان 2% کارمزد برمی دارند و اگر 20 درصد هم سود بدهند فرقی با 18درصد بانک در سال 99 نخواهد داشت. بعلاوه بانک مطمئنتر هم هست
- مدیرسایت
  : @sha
  
  آگوست 22, 2020 در 2:50 ب.ظ
  
  سلام و وقت بخیر
  بله حتما این موارد رو هم اضافه خواهیم کرد.
  در صندوق های درآمد ثابت پس از یک سال سود 1 درصد از کاربر گرفته می شود.